गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए)को ११ औं महाधिवेशनमा आगामी कार्यकाल (सन् २०२३–२५)का लागि डा. बद्री केसीले अध्यक्ष पदमा उम्मेदवारी दिने घोषणा गरेका छन् ।
जुममार्फत गरिएको कार्यक्रममा उनले बहालवाला कार्यकारी अध्यक्षको हैसियतले मतदाता नामावली मंगलबार प्रकाशित गरिसकेपछि बुधबार आगामी कार्यकालका लागि उम्मेदवारी घोषणा गरेको बताए ।
उम्मेदवारी घोषणा गर्दै उनले आफ्ना आगामी कार्यकालका महत्वाकांक्षी योजनासमेत सार्वजनिक गरेका छन् । कार्यक्रममा उनले प्रतिबद्धता व्यक्त गरेलगत्तै महासचिवमा गौरीराज जोशी र अन्य पदमा विभिन्न उम्मेदवारले आफ्नो मन्तव्यसहित उम्मेदवारी सार्वजनिक गरेका थिए ।
प्रस्तुत छ घोषणाका क्रममा डा. केसीले दिएको अभिव्यक्तिको सम्पादित सारः
पृष्ठकथाः
काठमाडौंको फर्पिङमा जन्मिएर युवा उमेरमा अध्ययनका सिलसिलामा रसिया पुगियो । बायोटेक्नोलोजीमा पिएचडी गरेर व्यवसाय गरिरहेको मैले रसियामा ३३ वर्ष बिताइसकेछु ।
गैरआवासीय नेपालीको हितमा काम गर्ने संस्थाको आवश्यकता छ भन्ने प्रारम्भिक छलफलदेखि नै म सहभागी छु । सन् २००३ मा भएको अन्तर्राष्ट्रिय महाधिवेशनमा पनि म सहभागी भएको थिएँ । एनआरएनएको सन्दर्भमा रसिया ऐतिहासिक छ, जहाँ पहिलो राष्ट्रिय समन्वय समिति (एनसिसी)बनेको थियो, त्यसमा पनि म सहभागी थिएँ । त्यसयता अहिले जति पनि देशमा समन्वय समिति बनेका छन्, तिनको स्थापनामा कुनै न कुनै भूमिका मेरो पनि रहँदै आएको यहाँहरूलाई विदितै छ । यसरी हेर्दा एनआरएनएको साधारण सदस्यदेखि विभिन्न पद हुँदै अहिले तीन जना अध्यक्ष भएको कार्यकालको पछिल्लो कार्यकारी अध्यक्षको रूपमा यहाँहरू समक्ष उपस्थित छु ।
इमान्दार सिपाही
मैले यो संस्थाको सम्पूर्ण उतारचढाव देखेको छु, महसुस गरेको छु । मलाई सम्झना छ, सन् २०१३ मा म कोषाध्यक्ष हुँदासम्म संस्थाको आर्थिक स्थिति निकै कमजोर थियो, अझ भनौं दयनीय नै थियो । कर्मचारीलाई तलब दिन पनि सहयोग माग्नुपर्ने स्थिति थियो । त्यही बेलामा मैले आर्थिक स्थायीत्वको अवधारणा अघि सारेँ । त्यो अवस्थालाई हामीले सुधार्यौं । अहिले यसले अरबौंको काम गरिसकेको छ, गर्न सक्ने भएको छ । यी तथ्यहरूबाट मैले के भन्न खोजिरहेको छु भने एनआरएनएको विकासको लागि म अनवरत इमान्दार सिपाहीको रूपमा काम गरिरहेको छु ।
मलाई सम्झना छ, भारतले नाकाबन्दी गरेको बेलामा महाधिवेशन हुँदा हामीले नै पेट्रोलको अभाव झेल्नुपर्यो । हामीले संसारको ४० भन्दा बढी देशमा विरोध प्रदर्शन गर्यौं । म महासचिव भएको बेला भएकाले अन्तराष्ट्रिय दवाब पैदा गर्नका लागि पहल गर्न सकेँ । संयुक्त राष्ट्रसंघको मुख्यालयमा हामीले प्रदर्शन गर्यौं । बेलायतमा त प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको भ्रमण हुँदा कालो झण्डा नै प्रदर्शन गर्यौं । भारतीय कुटनीतिक नियोग भएका ४० भन्दा बढी देशमा प्रदर्शन गरियो ।
त्यस्तै, भूकम्पको बेलामा पनि हामीले पैसा र राहत सामग्री दुवैको जोहोमा मिहिनेत गर्यौं । दुई महिना त म आफैं खटेर सेवा गरेँ । पुनर्निर्माणको क्रममा लाप्राक बस्ती बनाउन सफल भयौं ।
कोभिड सबै मानवको लागि परीक्षा थियो, मेरो लागि त झन् ठूलो परीक्षा थियो । पारिवारिक रूपमा म पनि विक्षिप्त थिएँ, तर पनि म त्यो अवस्थाबाट नेपालीलाई जोगाउन लागिरहेँ । विश्व श्रम संगठन (आइएलओ)लगायतका संघसंस्थामा मलगायतका साथीहरूले लेखेको प्रस्तावनाका कारण १० करोडको सहयोग पायौं । दुई लाखभन्दा बढी उदर । ५० भन्दा बढी देशमा कार्यक्रम गर्यौं । २८ सयलाई टिकट काटेर नेपाल फार्कायौं । २८ हजारलाई राहत दियौं । अक्सिजनको अभाव भएको बेलामा अक्सिजन सिलिन्डर पठाउन सफल भएका थियौं ।
अनलाइन भोटिङको संघर्ष र सफलता
सन् २०२१ को कार्यकालमा मैले अध्यक्ष उम्मेदवारी दिएँ । मतान्तरमा म धेरै अगाडि देखेकै कारण होला, किटेरै भन्न त सक्दिनँ तर निर्वाचन हुन सकेन । त्यो कार्यकालमा चुनाव नहुँदा संस्था नै ‘डिरेल’ भयो । तर पनि संस्था नटुटोस् भनेर हामीले त्याग गर्यौं । अहिले पनि हामी असन्तुष्ट साथीहरूलाई सँगै लिएर जान प्रतिबद्ध छौं ।
कतिपय सन्दर्भमा गल्ती भएका थिए, तर हामीले ती गल्ती सच्याइसकेका छौं । सुरुमा त सदस्य बनाउने क्रममै गल्ती भएको थियो । विना कुनै प्रमाणिकरण (भेरिफिकेसन) आफैंले आफूलाई सदस्य बनाउने प्रवृत्ति नै गलत थियो । अहिले हामीले ‘फेसियल भेरिफिकेसन’ गरेर धेरै राम्रो गरेका छौं ।
अवश्य पनि हो, गल्ती त्यही कारण भएको थियो, त्यो समस्या भोगिएकै हो । कतिपय एनसीसीमा उम्मेदवारले आफ्नै कम्प्युटरबाट आफैंले मत बनाउने र आफैंले भोट हाल्ने गरे । त्यस्तो बानी परेका साथीका बीच ‘भेरिफिकेसन’ गर्नु सजिलो थिएन । तर हामीले यसलाई चुनौतीका बीच लागू गर्यौं । ११ वटा एनसिसीमा अनलाइन भोटिङ भयो । परिणाम जे आए पनि साथीहरूले पारदर्शिताका सन्दर्भमा खुसी व्यक्त गर्नुभएको छ, यो हाम्रो पनि पारदर्शिताको उदाहरण रह्यो । अब भेरिफिकेसन प्रक्रियासहित सदस्य बनेका ५९ वटा देशका साथीहरूबाट ४२०० भन्दा बढी ‘डेलिगेट्स’ छानिइसक्नुभएको छ । र, ती ‘डेलिगेट्स’को अन्तिम नामावली मंगलबार प्रकाशित भयो ।
अब हुने अन्तर्राष्ट्रिय समन्वय समिति (आइसिसी)को निर्वाचनमा पनि ‘फेसियल भेरिफिकेसन’सहितको अनलाइन चुनाव हुन्छ ।
डेलिगेटस्को अन्तिम नामावली प्रकाशन नभइ मैले आफ्नो उम्मेदवारी घोषणा गरिनँ । किनकि, संस्था चुनावी उपयोगका लागि होइन, आफ्नो जिम्मेवारी राम्ररी पूरा गर्ने दायित्वबोधका लागि हो । त्यसैले अन्तिम नामावली आएको भोलिपल्ट अर्थात आजमात्रै मैले आफ्नो घोषणा सार्वजनिक गरेको हुँ ।
हामीले यसपटक महिला र युवा साथीहरूलाई प्रोत्साहित गर्न मनोनमय शुल्कमा ७५ प्रतिशतसम्म शुल्क कम गरेका छौं । अर्कोचाहिँ यो संस्थालाई धनीहरूको संस्था भन्ने आरोप लाग्ने गरेको छ । खासमा यो संस्था गरिबलाई धनी बनाउन सिकाउने संस्था हो । तथापि मनोनयन शुल्ककै कारण कतिपय साथीहरू उम्मेदवार हुन नै हिच्किचाउनु पर्ने अवस्था थियो । त्यसैले धेरै विरोध हुँदा–हुँदै हामीले समग्रमै उम्मेदारी शुल्क ५० प्रतिशत घटाएका छौं । त्यस्तै, भोट हाल्ने क्रममा जहाजको टिकटदेखि होटलको खर्चसमेत व्यहोर्नुपर्ने झन्झटले उम्मेदवार र प्रतिनिधि दुवैलाई समस्या पारेको सन्दर्भमा आलोचना भइरहेको थियो । त्यसैले अहिले भोट हाल्न काठमाडौं जानैपर्ने अनिवार्यताको अन्त्य गरेका छौं । अब इच्छाले सहभागी हुन जान सक्ने र चाहनेमात्र काठमाडौं जाने, नत्र आफू बसेकै ठाउँबाट अनलाइनमार्फत भोट हाल्न सकिन्छ ।
अर्कोचाहिँ सबैले भोट हाल्न पाउनुपर्ने नारा हामीले पहिलेदेखि नै लगायौं । तर, त्यसो आधार भने अहिले ‘फेसियल भेरिफिकेसन’बाट सदस्य बनेपछि मात्र तयार भएको छ । अब अहिलेका ९८ हजार ६०० होस् वा ९८ लाख नै किन नहोस्, सबैले भोट हाल्न सक्ने आधार बनेको छ । यो पूर्वाधार बनेपछि अब अर्कोपटक डेलिगेट बनाउने झन्झट गर्नुपर्दैन । डेलिगेट बनाउने सन्दर्भमा पनि धेरै विवाद भएका छन्, अब त्यो पनि समाधान हुन्छ । अब आउने नेतृत्वको कार्यकालमा यसका लागि उपयुक्त हुनेगरि विधान पनि सच्याउनुपर्ने हुन्छ । त्यसो गर्न म र मेरो टिम प्रतिबद्ध छ ।
अघिल्लो कार्यकालका उपलब्धि
यो कार्यकालमा नागरिकताको विषय सम्बोधन भएको छ । सन् २०१४ बाट छलफल सुरु गरेको सामाजिक सुरक्षा कोष पनि लागू भएको छ । त्यस्तै १०० मिलियन डलरको कोषको काम पनि यही कार्यकालबाट सुरु गरयौं । यसरी हेर्दा जम्बो टिम बनेको भए पनि हामीले विवादलाई थाती राखेर सक्ने काम गर्यौं, झगडा गरेनौं । त्यसैले अब यो निर्वाचनको वातावरण सम्भव भएको छ ।
अहिले हामी ४० लाखभन्दा बढी नेपाली वैदेशिक रोजगारीमा छौं । सुरक्षित, मर्यादित र व्यवस्थित वैदेशिक रोजगारी आजको अपरिहार्यता हो । सामाजिक सुरक्षा कोष भर्खर सुरु भएको छ । अनिवार्य जोडिनुपर्नेहरू बाहेक अन्य जोडिन सक्नुभएको छैन । सामाजिक सुरक्षा कोषको फि निकै चर्को छ । सामाजिक सुरक्षा कोषले एउटा बीमा गर्छ अनि श्रम स्वीकृति लिँदा अर्को गर्नुपर्ने हुन्छ । यस्ता जटिलताका विषयमा सरकार र मन्त्रालयसँग मिलेर सच्याउन जरुरी छ । सामाजिक सुरक्षा कोषले विदेशमा बसेर फर्किंदा पेन्सन हुने गरी सुविधा दिन्छ । त्यसैले यस विषयमा उचित नियमकानूनसहित लागू गर्नु आवश्यक छ । विदेशमा काम गरेर फर्किंदा बुढेसकालमा पेन्सन हुने व्यवस्था गैरआवासीय नेपाली संघको पहलमा जसरी गर्न सकियो, यो राम्रो भएको छ ।
अबका कार्यभार र प्रतिबद्धता
विदेशमा काम गर्दा हामीले धेरै सीप सिकेका हुन्छौं । त्यसलाई नेपालमा प्रयोग गर्नुछ भने विदेश जाँदा सीप सिकाएरमात्रै पठाउन सकिएमा राम्रो आम्दानी हुन्छ । यस विषयमा पनि हामीले काम गर्नुछ ।
वैदेशिक रोजगारीको सिलसिलामा महिला साथीहरूको निकै समस्या झेलिरहनु परेको छ । मानव तस्करीको समस्या जल्दाबल्दो छ । यो अवस्थाको अन्त्य गर्न नेपाल सरकारसँग मिलेर काम गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दछौं ।
१. नेपालले गर्व गर्ने कम्पनी स्थापना
संघको स्थापनाकालदेखि नै नेपालमा लगानी मूल विषय रहिरह्यो । अग्रजहरूले ठूलो लगानी पनि गर्नुभयो । त्यस्तै सामूहिक लगानीको रूपमा एनआरएन इन्फ्राइस्ट्रक्चर कम्पनी उदाहरणको रूपमा स्थापना भएको छ, जसले हाइड्रोलगायत धेरै क्षेत्रमा लगानी गरेको छ । त्यसमा हजारौं नेपाली जम्मा भएका छन् । अब, हजारौं होइन, लाखौं अझ दसौं लाख नेपालीहरूलाई एकै ठाउँमा जम्मा गरेर अरबौं–करोडौं होइन दश हजार–बीस हजारसमेत लगानी गर्ने वातावरण तयार भएको छ । मध्य पूर्वमा रहेका, मलेसियामा रहेका र अमेरिका– अस्टे«ेलियामा रहेका नेपालीले एकै ठाउँमा लगानी गर्ने आधार तय भएको छ । एनआरएनए नेपाल डेभलपमेन्ट फन्डमार्फत वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीले एकैठाउँमा लगानी सक्ने वातावरण बनाउन नेपाल सरकारसँग मिलेर विद्यमान कानून सच्याएर काम भइरहेको छ ।
अबको कार्यकालमा सबै गैरआवासीय नेपालीले विदेशबाटै डिम्याट एकाउन्ट खोलेर फन्ड आबद्ध हुन सक्ने व्यवस्था मिलाउँछौं । यो कम्पनी नेपालकै सबैभन्दा ठूलो इन्भेस्टमेन्ट कम्पनी हुनेछ । जुन नेपालमा मात्रै नभइ सिंगापुर, युके र अमेरिकामा ‘लिस्टिङ’ हुन्छ । अनि, गैरआवासीय नेपालीेले स्थापना गरेको कम्पनी नेपालले गर्व गर्ने कम्पनी बन्छ । त्यसमा सर्वसाधारण गैरआवासीय नेपाली मालिक हुन्छन् । अबको दुई वर्षमा यो पूरा हुन्छ ।
२. दश लाख सदस्य
संस्थाको पुनर्संरचना गर्नु आवश्यक छ, सुदृढिकरण गर्नु आवश्यक छ । यसपटक हामीले नारा तय गरेका छौं– ‘समृद्धि र रुपान्तरण’ । हामी हरेक सेकेन्ड परिवर्तन हुनु आवश्यक छ । पञ्जिकृत सदस्यता वितरणका सन्दर्भमा होस् या अनलाइन भोटिङमा सन्दर्भमा, हामीले स्मार्ट एनआरएनको कार्यक्रम लिएर आएका छौं । यसलाई अबका दिनमा अझै प्रभावकारी बनाएर कमसेकम अबको कार्यकालमा दश लाख एनआरएनलाई पञ्जिकृत सदस्य बनाउँनेछौं ।
सुरुमा ‘फेसियल भेरिफिकेसन’मा सबैले गाह्रो मानेका थियौं । तर जब यसो गर्दा नक्कली सदस्य बन्न मिल्दैन भन्ने भयो, त्यसपछि संस्थाप्रति विश्वास पनि बढेको छ । त्यसैले तीन महिनाभित्रमा ९८ हजारभन्दा बढी सदस्य बनेका छौं । अब सदस्यतालाई १२ महिना २४ घन्टा खुल्ला बनाउनेछौं, जसमार्फत हामीले दश लाख एनआरएनएलाई पञ्जिकृत गराउने लक्ष्य पूरा हुनेछ ।
३. सबैलाई चिन्ने र अधिकार दिने ऐन निर्माण
गैरआवासीय नेपाली संघ त्यस्तो संस्था हो, जसले आफ्नो भाग्यरेखा आफैंले कोरेको छ । सन् २००३ मा हामी जम्मा हुँदा गैरआवासीय नेपाली अभियानको रूपमा जम्मा भएको थियौं । त्यतिबेला संस्थाको नाम के राख्ने भन्नेसमेत तय भएको थिएन । सुरुमा प्रवासी नेपाली संघ राख्ने भन्ने छलफल चलेको थियो । तर, अन्ततः यो गैरआवासीय नेपाली संघ नाम राखियो । पहिलो महाधिवेशन गर्दा हामीले अभियानकै रूपमा गर्यौं । सन् २००७ मा गैरआवासीय नेपाली ऐन आयो । त्यसपछि वैदेशिक रोजगारमा गएका नेपालीलाई मात्रै त्यो ऐनले गैरआवासीय नेपालीका रूपमा चिन्छ । अहिले पनि विद्यार्थीलाई त्यो ऐनले गैरआवासीय नेपालीका रूपमा चिन्दैन । अहिलेसम्म पनि हामीले गैरआवासीय नेपालीको परिभाषालाई त्यो हदसम्म फराकिलो पार्न सकेका छैनौं । ऐन बनाउने बेला त्रुटी भएको थियो, हामीले त्यो परिभाषा नसच्याएसम्म संस्था नै दर्ता गर्दैनौं भनेर काम गरिरहेका थियौं । तर गतिविधि गर्नलाई विभिन्न व्यवधान देखिने कारण सन् २०१३ मा संस्था दर्ता गर्यौं ।
सन् २०१७ मा म महासचिव हुँदा निकै घच्घच्याएपछि कानून आयोगले ऐन परिमार्जन गर्दैछ । तर, यसमा परिभाषामात्रै होइन, गैरआवासीय नेपालीको हकहित र अधिकारको कुरा पनि परिमार्जन गर्नु आवश्यक छ । सामाजिक, सांस्कृतिक र आर्थिक अधिकार के हो भन्ने स्पष्ट पारिनु आवश्यक छ । नेपाली नागरिकता लिने गैरआवासीय नेपालीको अधिकार के हुने, एनआरएन कार्डमात्र लिनेको अधिकार के हुने भन्ने पारिनुपर्छ ।
म्यानमार, थाइल्याड र मलेसियाजस्ता ठाउँमा भएका नेपालीहरू जो गैरआवासीय हुँदा नेपालमा नागरिकता दिने चलनै थिएन, उहाँहरूले आफ्नो तीन पुस्ते नेपाली भएको प्रमाण जुटाउन सक्नुहुन्न, उहाँहरूलाई पनि गैरआवासीय नेपालीको रूपमा नेपालको समृद्धिसँग जोड्नुपर्छ । त्यसको लागि ऐनले सम्पूर्ण हकअधिकारको कुरा स्पष्ट पार्नुपर्छ । अबको कार्यकालमा हामीले ऐनलाई यी स्पष्टतासहित संसोधन ल्याउन भूमिका निर्वाह गर्नेछौं ।
अहिलेलाई हामीले एनआरएन नागरिकतालाई स्वीकारेका छौं । तर, यो संक्रमणकालीन चरणको स्वीकृति हो । हामीले चाहेको वंशजको आधारमा नागरिकता नै हो । यसका लागि संस्थाले पहल गर्न कहिल्यै छोड्ने छैन ।
अर्को महत्वपूर्ण कुरा, पुराना गैरआवासीय नेपाली भनेका गोर्खाज नै हुन् । सुगौली सन्धीपछि लाखौंको संख्यामा सेनाका रूपमा इन्डिया र इङन्ल्याड पुगेका नेपालीको रगतले वीरताको गाथा कोरेको छ र त्यसैले नेपाललाई चिनाइराखेको छ । उहाँहरूको पनि वंशजको आधारमा नागरिकता हुनुपर्छ भन्ने माग छ । संघ स्थापना हुँदादेखि नै ‘एकपटकको नेपाली सँधैको नेपाली’ भन्ने नारा छ । त्यसैले हामी पूर्ण अधिकारसहितको नागरिकताका लागि अथक पहल गर्नेछौं ।
४. मताधिकारको सुनिश्चितता
अहिले हामी ८० लाखभन्दा बढी नेपाली प्रवासमा छौं । अधिकांशले नेपाली नागरिकता नै बोकेर बसेका छौं । सर्वोच्चले विदेशमा बसेका नेपालीलाई भोट हाल्ने अधिकार दिनू भनेर आदेश दिएको वर्षौं भइसक्यो । हामीले त्यसका लागि निर्वाचन आयोगमा धेरै वर्षदेखि पहल गरिरहेका छौं । हामीले भनेका छौं, मतदाता नामावली संकलन गर्न गैरआवासीय नेपालीले सहयोग गर्छ । अब २०८४ सालमा हुने निर्वाचनमा नेपाली नागरिकता भएका नेपालीले कमसेकम समानुपातिकमा आ–आफू बसेको देशबाट भोट गर्न पाउनुपर्छ । हुन त संघ राजनीतिक संगठन होइन, तर भोग हाल्न पाउने नैसर्गिक अधिकार भएका सदस्य यस संस्थामा छन् । जसले नेपालमा अब्बल उम्मेदवार जिताएर नेपालको राजनीतिलाई सबल बनाउँदै नेपालको मुहार फेर्न आफनो नैसर्गिक अधिकार प्रयोग गर्न पाउनुपर्छ भन्ने हाम्रो मान्यता हो । त्यसका लागि मेरो नेतृत्वको टिमले अग्रणी भूमिका खेल्नेछ ।
५. ज्ञान र सीपको लगानी
हामीले आर्थिक लगानीका कुरा धेरै गर्यौं । तर विदेशिएका लाखौं नेपाली प्रबुद्ध छन्, अक्सफोर्डमा पढाउनेदेखि लिएर संसारका विख्यात विज्ञान–प्रविधिका क्षेत्रमा काम गरिरहेका छन् । उहाँहरूले जानेको सीप र ज्ञानलाई नेपालमा लगानी गर्नुपर्छ । त्यसका लागि प्राज्ञिक चिन्तनका साथ प्रविधिको साथ लिएर जुन देशमा बसेर पनि नेपालसँग जोडिसक्ने बनाउनु आवश्यक छ । त्यसका लागि हामी भूमिका खेल्नेछौं ।
६. सबै रिजनमा फाउन्डेसन
हाम्रो अर्को पहिचान भनेको ‘च्यारिटी’ पनि हो । नेपालमा भएका हरेक घटनामा हामीले सहयोग गरेका छौं, हरेक घाउमा मल्हम लगाएका छौं । तर त्यो सहयोग बगलीको पैसाबाट गरिरहेका छौं । त्यसका लागि फाउन्डेसन बनाएर संसारका छ वटै ‘रिजन’मा दर्ता गर्ने हो भने हाम्रो बगलीको पैसा त ‘इक्विटी’मात्रै हुन्छ । त्यसको कयौं गुणा बढी ‘फण्ड’ संकलन गर्न सक्छौं र त्यही खालको सहयोग गर्न सक्छौं । त्यसैले अब छवटै ‘रिजन’मा फाउन्डेसन खडा हुन्छ । नेपालमा एनआरएन फाउन्डेसन खडा भइसकेको छ । अब तिनीहरूमार्फत ‘फन्ड जेनेरेसन’ गरेर हामी नेपालमा मात्रै होइन, हामी बसेको आ–आफनो देशमा विभिन्न समस्या परिरहेको हुन्छ, त्यहाँ पनि ‘च्यारिटी’ गर्न सक्ने भएर काम गछौं ।
७. हरेक देशमा नेपाली कल्चर सेन्टर
संघ स्थापना हुँदादेखिकै सबैभन्दा ठूलो चाहना भनेको नेपाल र नेपालीको पहिचान जहाँ बसेपनि जोगाइरहनुपर्छ भन्ने हो । नेपाली भाषा, संस्कृति र साहित्य हामी बसको ठाउँमा प्रबद्र्धन गर्नु त छँदैन, विदेशीमार्फत पनि प्रबद्र्धन गर्नुपर्छ । धेरै विकसित राष्ट्रको आ–आफ्नो कल्चर सेन्टर छन् । तर हाम्रो नेपालको ३९ देशमा नियोग छन्, तर कल्चर सेन्टर छैन । अब गैरआवासीय संघ नेपाली कल्चर सेन्टर बन्नुपर्छ । यसमा संघले बजेटै छुट्याएर कार्यक्रम गर्छ ।
८. पर्यटनमा ‘म्याजिक मिलियन’
नेपालको मुहार फेर्ने अर्को आधार भनेको पर्यटन हो । त्यसका लागि नेपाली व्यवसायी र सरोकारवालासँग सहकार्य गर्नुपर्नेछ । विदेशमा रहेका नेपालीमात्रै नेपाल फर्के, हाम्रा बालबच्चामात्रै अन्य ठाउँमा ‘होलिड’े बनाउन जानुभन्दा नेपाल नै गए र हाम्रा साथीहरूलाई मात्रै नेपाल पठायौं भने पनि नेपालको पर्यटन आफैं विकास हुन्छ । अहिले एक ‘मिलियन’ पर्यटक भित्र्याउन सरकारले धेरै मिहिनेत गरिरहेको छ । तर, असी लाख नेपाली विदेशमा छन्, त्यसमध्ये दश लाखलेमात्र एक जना नेपाल पठाउन सक्ने हो भने एकैचोटी पर्यटकको संख्या ‘मिलियन’ पुगिहाल्छ । संघले यसमा भूमिका खेल्नेछ ।
९. महिला र युवालाई प्राथमिकता
महिला र युवा संस्थाका मेरुदण्ड हुन् । जसबिना अभियान अपूरो हुन्छ र कतै गरेर टुंगिन्छ । त्यसैले संघमा महिला र युवालाई अझ बढी सहभागी गराउन विशेष कार्यक्रम गरिनेछ । एनआरएनए युथ समिट, अन्तर्राष्ट्रिय महिला सम्मेलन गरेर महिला र युवालाई संस्थाप्रति आकर्षित गरिनेछ र जिम्मेवारी पनि दिइनेछ ।
१०. खेलमार्फत नेपालीको मेल
हजारौं खेलप्रतिभा भएका नेपाली विदेशमा हुनुहुन्छ । धेरै गैरआवासीय नेपालीका सन्तान खेलकुदमा सफल हुनुहुन्छ । उहाँहरूलाई नेपालको खेलकुदमा जोड्नका लागि हामीले म महासचिव हुँदा एनआरएन टिमको रूपमा प्रवेश गराइएको थियो । जसले आठौँ र नवौं राष्ट्रिय खेलकुदमा भाग लियो । त्यसमालाई अझ प्रभावकारी बनाउनुपर्छ । विदेशमा भएका नेपाली खेलाडीलाई नेपालका खेलाडीसँग जोड्नुपर्छ । त्यसका लागि एनआरएन खेलकुद प्रतिष्ठान स्थापना भइसकेको छ । त्यसलाई व्यवस्थित गर्न बजेट नै छुट्याएर प्रभावकारी र व्यवसायिक बनाउनुपर्ने छ । एनआरएनलाई खेलकुदमार्फत नेपालमा जोड्ने कार्यक्रम ल्याउनु पर्नेछ ।
११. युएन र अन्य अन्तराष्ट्रिय संस्थासँग सहकार्य
एनआरएनए संसारकै एक अभूतपूर्व ‘युनिक’ संगठन हो । अहिले हामी ८७ देशमा छौं । यस्तो संगठन कुनै पनि देशको छैन । यसले आइएलओसँग सहकार्य गरेर कोभिडको बेलामा हजारौं मान्छे उद्दार गर्यो । आगमी दिनमा पनि सहकार्य गर्नुपर्छ । अब ‘नलेज कन्फ्रेन्स’ मा आप्रवासनका लागि अन्तर्राष्ट्रिय संगठन (आइओएम)सँग पनि सहकार्य गर्दैछौं । त्यस्तै युनएनसँग सहकार्य गरेर संघलाई डायस्पोरा अर्गनाइजेसनको रूपमा दर्ता गरेर अघि बढ्नुपर्छ । हामी संस्थालाई दुई वर्षभित्रमा युएनमा दर्ता गराएर अन्य संस्थासँग समन्वय गरे अगाडि बढाउँछौं ।
१२. विविध
संघ यति ठूलो भइसक्यो कि यसले गर्ने धेरै काम भइसके । नेपालमा लगानी गर्नेदेखि लिएर च्यारिटी गर्नेसम्म, नयाँ पुस्ताका बालबच्चालाई नेपालसँग जोड्नेदेखि लिएर विदेशमा हासिल गरेको ज्ञान र सीपलाई नेपालको हितमा लगाउनेसम्मको काम यसले गर्नुपर्नेछ । र, मूलतः यसले नेपालबाहिर गएका नेपालीलाई नेपालभित्र रहेका नेपालीसँग जोड्ने मुख्य कार्यभार पूरा गर्नुपर्नेछ । त्यस काममा मेरो नेतृत्वको टिमले अझ प्रभावकारी रूपमा काम गर्नेछ भन्ने विश्वास दिलाउन चाहन्छु ।
संस्थाको अक्टोबर १७ देखि २० सम्म हुने महाधिवेशन निकै महत्वपूर्ण अवसर हो । यस अवसरमा यहाँहरूलाई नेपालमा नेपालमा निमन्त्रणा गर्छु । १९ अक्टोबरमा निर्वाचनको कार्यक्रम छ । त्यहाँ यहाँहरूसँग हार्दिकतापूर्णक अंकमाल गर्ने इच्छा छ । जो, काठमाडौ आउन सक्नुहुन्न, तपाईंहरूले पनि म डा. बद्री केसी र मलाई सहयोग गर्ने टिमलाई विजयी बनाइदिनभुयभो भने एनआरएनले ठूलो फड्को मार्छ भन्नेमा विस्वस्त बनाउन चाहन्छु ।